Dy video të shfaqura për Guardian nga Legis, një OJQ e Maqedonisë së Veriut, tregojnë një varg burrash gjysmë të zhveshur në një pjesë të rrugës afër kufirit Serbi-Maqedoni e Veriut.
Legis thotë se videot janë filmuar nga një vendas në afërsi të fshatit Lojanë, afër kufirit me Serbinë dhe i janë dorëzuar më 10 shkurt. The Guardian nuk i ka verifikuar në mënyrë të pavarur videot.
OJQ-ja pretendon se incidenti ishte i dyti nga dy kundërpërgjigjet abuzive dhe “degraduese” gjatë një periudhe 24-orëshe, kur pretendon se më shumë se 50 njerëz u detyruan të zhvisheshin lakuriq ose vetëm me të brendshmeve nga autoritetet serbe përpara se të ktheheshin me forcë në Maqedoninë e Veriut.
Legis thotë se stafi i saj lokal më vonë arriti të bisedojë me burrat, të cilët e identifikuan veten si sirianë.
Jasmin Redjepi, president i Legis, tha se kthimet “shqetësuese dhe degraduese” erdhën menjëherë pas një samiti të bashkëpunimit kufitar BE-Serbi, që synonte forcimin e kufirit serb kundër operacioneve të kontrabandës me njerëz.
“Këto incidente ndodhin kur BE përgatit kufizime për emigrantët në rrugë, dhe në këtë rast vetëm disa ditë pas një samiti të bashkëpunimit kufitar BE-Serbi. Më pas shohim ndikimin dhe pasojat e drejtpërdrejta”, tha Redjepi.
Edhe pse ka pasur raportime për zhveshjen e emigrantëve në kufijtë e tjerë evropianë, Redjepi thotë se kjo është hera e parë që raportohet në kufirin ndërmjet Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut.
Rados Gjuroviç, drejtor ekzekutiv në Qendrën për Mbrojtjen e Azilit në Serbi tha se stafi i saj kishte parë një rritje të llogarive të kthimit nga Serbia në Maqedoninë e Veriut që nga fillimi i vitit. “Mund të themi se tani është një praktikë e rregullt,” tha ai.
Dunja Mijatović, komisionere për të drejtat e njeriut në Këshillin e Evropës, tha: Raportet e fundit mbi sjelljen e oficerëve të policisë serbe në kufirin me Maqedoninë e Veriut, të karakterizuara nga trajtimi i keq dhe degradues dhe grabitja e emigranteve, kërkojnë hetim të shpejtë dhe efektiv nga autoritetet shtetërore.
“Këto incidente nuk janë vetëm shqetësuese, por edhe tregues të një tendence më të gjerë, shqetësuese midis vendeve anëtare të Këshillit të Evropës,” tha ajo. “Këto veprime duket se shkelin konventën evropiane për të drejtat e njeriut, e cila ndalon rikthimin dhe dëbimet kolektive, si dhe standarde të tjera ndërkombëtare që kërkojnë sigurimin e aksesit të vërtetë dhe efektiv në azil për ata që e kërkojnë atë.”
Mijatoviç tha se abuzimi që dukej se po ndodhte në kufirin e Maqedonisë së Veriut ishte tregues i keqtrajtimit të njerëzve vulnerabël në kufijtë anembanë Evropës, duke e quajtur fenomenin e përhapur të kthimit të paligjshëm një “problem urgjent pan-evropian”.
“Ajo për të cilën kam vërejtur dhe paralajmëruar është se emigrantët i janë nënshtruar një trajtim poshtërues ose torturues në disa vende evropiane për vite me radhë, duke shkelur qartë detyrimet e shteteve për të drejtat e njeriut,” tha ajo.
Redjepi bëri thirrje për “një hetim nga zyrat e Ombudsmanit të Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë, dhe që monitoruesit e të drejtave të njeriut të lejohen të vëzhgojnë operacionet e policisë, duke siguruar që dhuna dhe dehumanizimi të mos vazhdojnë në errësirë”.
