Në një ditë si sot dhe pikërisht më 1 Shkurt 1880 u nda nga jeta folkloristi dhe veprimtar i Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Zef Jubani. Ai është i njohur për botimin e një përmbledhjeje këngësh dhe rapsodish popullore shqiptare në dialektin e gegnishtes. Jubani mbrojti krijimin e një alfabeti unik të gjuhës shqipe. Për veprimtarinë e tij politike, shpeshherë edhe antiklerike, Jubani u denoncua në Selinë e Shenjtë nga misionarët jezuitë të Shkodrës.
Zef Jubani u lind në vitin 1818 në Shkodër, në një familje të njohur tregtare nga fshati i afërt i Jubanit. Nëna e tij ishte nga Malta, kështu që midis 1830 dhe 1838 ai studioi atje ndërsa jetonte me xhaxhain e tij. Pas kthimit në Shkodër ai punoi që nga viti 1848 si sekretar pranë konsullit francez të qytetit dhe u bë gjithashtu ndihmës i zëvendëskonsullit të Mbretërisë së Bashkuar në 1853.
Filozofia politike e Jubanit u ndikua kryesisht nga liberalizmi klasik dhe antiklerikalizmi gjatë udhëtimeve të tij në Maltë dhe Itali. Ai besonte se reformat duhet të bazoheshin në një politikë ekonomike industriale, në qendër të së cilës do të ishte një borgjezi shqiptare, tregtia e së cilës me Evropën do të inkurajohej dhe do të paguante taksa më të ulëta, ndërsa klasa shoqërore do të mbështeste fort zhvillimin industrial të Shqipërisë. Ai shpesh akuzonte klerin katolik dhe mysliman për nxitje dhe inkurajim të ndarjeve dhe dallimeve fetare. Jubani kritikoi misionarët italianë se predikonin vetëm në italisht, ndërkohë që vitet e mëparshme përdorej edhe shqipja.
Që nga viti 1850 Jubani dokumentoi folklorin e viseve të tij. Në vitin 1858 një pjesë e veprës së tij u botua në “Histoire et description de la Haute Albanie ou Guegarie” shkruar nga Hyacinthe Hecguard, atëherë konsull francez i Shkodrës. Tekstet origjinale të këngëve popullore të dokumentuara nga Jubani të përfshira në veprën e Hecguard-it humbën më 13 janar 1866 gjatë përmbytjejes së Shkodrës. Vepra e tij më e njohur është “Përmbledhja e këngëve dhe rapsodive popullore shqiptare”, botuar më 1871 në Trieste.
Libri u botua së bashku me dy studime politike dhe filozofike të Jubanit, “Gjendja aktuale e popullit të Shqipërisë së Veriut” dhe “Kundrime mbi gjendjen morale dhe kulturën intelektuale të popullit shqiptar”, të cilat ishin hyrje në veprën e tij kryesore. Në dy studimet hyrëse Jubani nxiti frymën për formimin e një komisioni letrar për pastrimin e gjuhës shqipe dhe promovimin e letërsisë shqipe. Jubani mbështeti gjithashtu krijimin e një alfabeti unik për gjuhën shqipe, duke argumentuar se duke qenë se shqipja ishte një gjuhë unike, ajo duhej të kishte një alfabet të veçantë dhe shkroi një libër gramatikor të gjuhës shqipe. Në Trieste ai u bë një nga redaktorët e gazetës lokale dhe në 1873 redaktoi dhe përktheu nga turqishtja osmane në italisht Ligjin, shtojcën dhe procedurën e tregtisë osmane, një libër mbi praktikat tregtare në Perandorinë Osmane. Më 1878 ai botoi në Venecia një broshurë për të inkurajuar përdorimin e anijeve me avull në rrugët ndërmjet Shqipërisë dhe Italisë. Studimi i Jubanit “Për poezinë dhe muzikën shqiptare@ ishte ndër veprat e para që trajtuan muzikën polifonike të zonës së Myzeqesë.
Jubani kaloi një pjesë të konsiderueshme të jetës së tij në Trieste, Venecia dhe në Malin e Zi.
