Kryepeshkopi Anastas sot feston 93 vjetorin e tij të lindjes duke qenë kështu për tri dekada në krye të Kishës Orthodhokse Autoqefale.
Zgjedhja e Anastasit në katedrën e Tiranës shënon gjithashtu ringjalljen kanonike të Kishës Ortodokse Shqiptare autoqefale.
Kisha Shqiptare kujton ringjalljen e saj:
Më 24 qershor 1992, Patriarkana Ekumenike, si Kisha Nënë që kishte dhënë autoqefalinë, zgjodhi Mitropolitin Anastas si Kryepeshkopin e parë pas ardhjes së demokracisë. Pikërisht në Patriarkanë, në vitin 1937, u zgjodh Kryepeshkopi i parë kanonik i Kishës sonë.
Kjo ngjarje ishte një shpallje e lajmit të mirë se Kisha e Shqipërisë ishte e gjallë dhe plot jetë dhe do të vazhdonte veprën shpirtërore të ndriçuar nga Zoti për të mirën e mbarë shoqërisë shqiptare.
Fillimi i viteve 1990, megjithëse liria e fesë u rifitua zyrtarisht, ishin dramatike për komunitetin ortodoks. Situata ishte dëshpëruese: nuk kishte mbetur asnjë peshkop, madje as një kandidat për t’u ngritur në këtë gradë; kishte vetëm 15 klerikë në moshë pensioni dhe të sëmurë, nuk kishte kisha (ato ishin shkatërruar ose shndërruar në ndërtesa laike). Gjithashtu, nuk kishte mundësi financiare, për shkak të varfërisë së thellë, por edhe për shkak se shteti nuk merrte asnjë detyrim për të mbështetur komunitetin fetar.
Në këto kushte, Patriarkana Ekumenike dërgoi një klerik të lartë të njohur në mbarë botën ortodokse dhe më gjerë, Mitropolitin e Andrusit, Prof. Kryepeshkopi qeverisës i Kryedioqezës së Kenias, Ugandës dhe Tanzanisë, në Shqipëri për të shqyrtuar situatën.
Kryepeshkopi Anastas erdhi në Shqipëri në korrik 1991 si Eksark Patriarkal për të parë se çfarë kishte mbetur nga rrënojat ateiste. Ai gjeti një boshllëk të frikshëm shpirtëror dhe material të lënë nga ateizmi zyrtar dhe u angazhua për të ndryshuar situatën.
Filloi me hapjen e seminarit për përgatitjen e klerikëve të rinj dhe vazhdoi me riparimin e objekteve ekzistuese dhe përpjekjet për ndërtimin e kishave të reja. Ishte kjo punë vetëmohuese që i bindi ortodoksët e Shqipërisë t’i kërkonin zyrtarisht Patriarkanës Ekumenike që të kishte Anastasin si atin dhe primatin e tyre. Pranimi i tij për këtë shërbesë ishte, siç tha ai vetë më vonë: «Jo një fron pushteti, por një kryq sakrifice».
Emri i tij jo vetëm u bë sinonim i ringjalljes së Kishës në Shqipëri, por edhe si një apostull modern, nxitës i dialogut midis besimeve dhe kulturave të ndryshme, i paqes dhe dashurisë për të gjithë, i kujdesit për të varfërit e nevojtarët dhe i respektit, lirinë dhe dinjitetin e
çdo njeriu, kushdo qoftë ai.
