Në një ditë si sot dhe pikërisht më 7 shkurt 2020
ndërroi jetë Nexhmije Pagarusha, këngëtare dhe aktore shqiptare nga Kosova, e cilësuar shpesh si mbretëresha e muzikës kosovare. Pagarusha fitoi famë si artiste incizuese në Kosovë dhe vendet fqinje për gamën e saj të veçantë vokale soprano, të cilën e shfaqi duke interpretuar këngë të ndryshme popullore kosovare gjatë karrierës së saj, e cila zgjati 36 vjet, nga viti 1948, në debutimin e saj në Radio Prishtinë, deri në vitin 1984. koncerti i saj i fundit në Sarajevë. Stili i saj muzikor nuk kufizohej vetëm në muzikën shqiptare, pasi ajo interpretoi rock, pop, funk, opera/klasike, e shumë të tjera.
Nexhmije Pagarusha lindi në fshatin e vogël Pagarusha, afër qytetit të Malishevës, Kosovë, në kohën e Vardar Banovinës, Mbretëria e Jugosllavisë. Shkollën fillore e kreu në Malishevë dhe më pas shkoi në Beograd, ku ndoqi shkollën e muzikës për tre vjet, në seksionin solo kanto. Ajo filloi karrierën e saj muzikore si këngëtare për Radio Prishtinën në vitin 1948. Puna e saj krijuese muzikore zgjati gati 40 vjet, dhe për shkak të kontrastit në zhanre në të cilat ajo interpretoi, nuk është e lehtë të përkufizosh Pagarushën si një lloj të veçantë këngëtareje. Ajo këndoi muzikë popullore dhe muzikë klasike, veçanërisht opera.
Pagarushës iu dhanë tituj si “Bilbili i Kosovës”,Mbretëresha e muzikës Kosovare” dhe “Madame Butterfly”. Ajo performoi jo vetëm në vendin e saj, por edhe në vende të tjera evropiane, si në Shqipëri, Maqedoninë e Veriut, Bosnje-Hercegovinë, Bullgari etj. Ajo drejtoi disa turne me ansamblin muzikor Shota në këto vende, por edhe në Izrael. Në Kosovë fitoi titullin “Këngëtare e shekullit”.
Kënga “Baresha” është një nga këngët e saj më të njohura. Ajo u punua nga bashkëshorti i saj, Rexho Mulliqi, ndërsa teksti u shkrua nga Rifat Kukaj. Pagarusha ka luajtur në shumë shfaqje teatrale dhe filma dhe gjithashtu si aktore ka fituar shumë çmime. Ajo i dha fund karrierës së saj muzikore në vitin 1984 pasi mbajti një koncert të madh në Sarajevë. Në vitin 2000 ajo këndoi një këngë të quajtur “Për ty” në një emision televiziv shqiptar, pas 16 vitesh mungesë. Ajo ka punuar si këshilltare e lartë për muzikë në Radio Kosova dhe në Radio Blue Sky, në Prishtinë.
Ajo u nderua me dekoratën “Nderi i Kombit” nga Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani në nëntor 2012. Nexhmije Pagarusha vdiq më 7 shkurt 2020 për shkak të një sëmundjeje të panjohur.
