4 Nëntor/ 444 ditët e Krizës së pengjeve të Iranit

Kriza e pengjeve në Iran ishte një përplasje diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit. 52 diplomatë dhe shtetas amerikanë u mbajtën peng pasi një grup studentësh të kolegjit iranian të militarizuar që i përkisnin Studentëve Muslimanë Pasues të Linjës së Imamit, të cilët mbështetën Revolucionin Iranian, morën ambasadën e SHBA në Teheran, dhe morën ata si pengje. Pengjet  u mbajtën për 444 ditë, nga 4 nëntori 1979 deri në lirimin e tyre më 20 janar 1981. Kriza konsiderohet si një episod kryesor në historinë e marrëdhënieve Iran-Shtetet e Bashkuara.

Mediat perëndimore e përshkruan krizën si një “ngatërrim” të “hakmarrjes dhe moskuptimit të ndërsjellë”. Presidenti i SHBA Jimmy Carter e quajti pengmarrjen një akt “shantazhi” dhe pengjet “viktima të terrorizmit dhe anarkisë”. Në Iran u pa gjerësisht si një akt kundër SHBA-së dhe ndikimit të saj në Iran, duke përfshirë përpjekjet e perceptuara për të minuar Revolucionin iranian dhe mbështetjen e tij të gjatë të Shahut të Iranit, Mohammad Reza Pahlavi, i cili u përmbys në 1979. Pasi Shah Pahlavi u rrëzua, atij iu dha azil dhe u pranua në SHBA për trajtimin e kancerit. Regjimi i ri iranian kërkoi kthimin e tij në mënyrë që të gjykohej për krimet që ai akuzohej se kishte kryer kundër iranianëve gjatë sundimit të tij nëpërmjet policisë së tij sekrete. Këto kërkesa u refuzuan, të cilat Irani i shihte si bashkëfajësi të SHBA-së. SHBA-të e panë marrjen e pengjeve si një shkelje të jashtëzakonshme të parimeve të së drejtës ndërkombëtare, siç është Konventa e Vjenës, e cila u dha diplomatëve imunitet nga arrestimi dhe i bëri komplekset diplomatike të paprekshme. Shahu u largua nga SHBA në dhjetor 1979 dhe në fund iu dha azil në Egjipt, ku vdiq nga ndërlikimet e kancerit në moshën 60-vjeçare më 27 korrik 1980.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here