Në një ditë si sot 18 Tetor 1081…
Një nga betejat më të rëndësishme të shekullit të njëmbëdhjetë u zhvillua më 18 tetor 1081 në Dyrrahium (Durrësi i sotëm në Shqipëri). Këtu Robert Guiscard,
Duka i Pulias dhe Kalabrisë dhe forcat e tij normande mundën Perandorin e Bizantit Alexios I Comnenus.
Ekzistojnë disa rrëfime për këtë betejë, por ne donim t’ju prezantojmë një hyrje të shkurtër nga Annales Lupi Protospathari, një kronikë e shkruar në Italinë jugore nga Lupus Protospatharius. Kjo vepër ofron kronikat nga viti në vit, duke filluar nga viti 855. Regjistrimet në fillim janë të shkurtra, zakonisht vetëm një fjali, por ndërsa shkon në pikën e fundit në vitin 1102, rrëfimet bëhen më të detajuara. Annales ofron një vështrim interesant të mbërritjes së normandëve në Itali gjatë shekullit të 11-të dhe konflikteve të shumta që ata patën në rajon.
Përshkrimi i betejës së Dyrrahium nuk është i gjatë. Protospatharius fillon duke vënë në dukje se një vit më parë, Perandori Bizantin i shfronëzuar Michael VII Doukas kishte mbërritur në Itali duke kërkuar ndihmën e Dukës Robert për ta rikthyer atë në këtë fron. Roberti ra dakord dhe në pranverën e vitit 1081 nisi një flotë për të pushtuar Greqinë.
Më pas kronika thotë:
Dhe Duka Robert arriti në Otranto me perandorin e lartpërmendur Michael. Ai dërgoi anije në ishullin e Korfuzit dhe ata e pushtuan; dhe ai shkoi vetë atje pas një kohe të shkurtër, së bashku me Perandorin. Dhe në muajin korrik rrethuan kryeqytetin e Ilirisë, Durrahium si nga toka ashtu edhe nga deti; por flota veneciane erdhi dhe çau bllokadën duke hapur detin në Dyrrahium.
Protospatharius më pas vendos rrjedhën tjetër të ngjarjeve në Tetorin e vitit 1081. Ai shkruan:
Dhe këtë vit perandori Aleksios Komnenus mblodhi një ushtri të madhe dhe u përplas me Dukën Robertin jo shumë larg qytetit antik Dyrrahium por u detyrua të kthehej e të ikte. Më shumë se 6000 nga njerëzit e tij ranë në atë betejë; kishte më shumë se 70,000 në ushtrinë e tij. Dhe në muajin janar Duka Robert mori Dyrrahium me tradhtinë e disa venecianëve që hapën portat për normanët.
