“Na jepni njëmbëdhjetë ditët tona”. Ja ç’na kushtoi kalendari Gregorian

Njëmbëdhjetë ditët e përmendura këtu janë 11 ditët e ‘humbura’ të shtatorit 1752, të anashkaluara kur Britania kaloi nga kalendari Julian në kalendarin Gregorian, duke ardhur në përputhje me pjesën më të madhe të Evropës.

Kalendari Gregorian është kalendari i sotëm ndërkombëtar, i quajtur sipas njeriut që e prezantoi për herë të parë në shkurt 1582, Papa Gregori XIII.

Përpara vitit 1752, Britania dhe Perandoria e saj ndoqën kalendarin Julian, i zbatuar për herë të parë nga Jul Cezari në vitin 46 p.e.s. Megjithatë, ky kalendar kishte një gabim të integruar prej 1 dite çdo 128 vjet, për shkak të një llogaritje të gabuar të vitit diellor me 11 minuta. Kjo ndikoi në datën e Pashkëve, që tradicionalisht shënohej më 21 mars, pasi ajo filloi të largohej më shumë nga ekuinoksi pranveror çdo vit që kalonte.

Për të kapërcyer këtë problem, u prezantua kalendari Gregorian. Ky është një kalendar diellor, i bazuar në një vit 365-ditor të ndarë në 12 muaj. Çdo muaj përbëhet nga 30 ose 31 ditë me një muaj, shkurt, i përbërë nga 28 ditë. Një vit i brishtë çdo 4 vjet i shton një ditë shtesë shkurtit duke e bërë atë 29 ditë të gjatë.

Të parët që miratuan kalendarin e ri në 1582 ishin Franca, Italia, Polonia, Portugalia dhe Spanja. Turqia ishte vendi i fundit që kaloi zyrtarisht në sistemin e ri më 1 janar 1927.

Akti i Kalendarit (Stil i Ri) 1750 prezantoi kalendarin Gregorian në Perandorinë Britanike, duke e sjellë Britaninë në përputhje me pjesën më të madhe të Evropës Perëndimore.

Prezantimi i tij nuk ishte i dobishëm. Kjo do të thoshte se viti 1751 ishte një vit i shkurtër, duke zgjatur vetëm 282 ditë nga 25 marsi (Viti i Ri sipas kalendarit Julian) deri më 31 dhjetor. Viti 1752 filloi më 1 janar.

Mbeti problemi i harmonizimit të kalendarit në përdorim në Angli me atë në përdorim në Evropë. Ishte e nevojshme të korrigjohej me 11 ditë: “ditët e humbura”. U vendos që e mërkura e 2 shtatorit 1752 të pasohej nga e enjtja 14 shtator 1752.

Është gjithashtu e vërtetë se kur qeveria britanike vendosi të ndryshojë kalendarin dhe të anashkalojë këto 11 ditë, shumë njerëz gabimisht besuan se jeta e tyre do të shkurtohej me 11 ditë. Ata ishin gjithashtu të pakënaqur dhe dyshues në lëvizjen e e ditëve të shenjta, duke përfshirë datën e Pashkëve.

Por jo të gjithë ishin të pakënaqur me kalendarin e ri. Sipas autorit W.M. Jamieson ka një përrallë për një William Willett nga Endon. Gjithmonë i prirur për një shaka, ai me sa duket vuri bast se mund të kërcente pa pushim për 12 ditë e 12 netë. Në mbrëmjen e 2 shtatorit 1752, ai filloi të rrotullohej rreth fshatit dhe vazhdoi gjatë gjithë natës. Të nesërmen në mëngjes, 14 shtator sipas kalendarit të ri, ai pushoi së kërcyeri dhe kërkoi bastet e tij!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here