Këtë javë u njoftua se Irani dhe Argjentina kishin aplikuar për t’u bashkuar me BRICS. BRICS – i cili deri vonë ka qenë i përbërë nga Brazili, Rusia, India, Kina dhe Afrika e Jugut – është një forum që u lejon vendeve jashtë ekonomive të zhvilluara perëndimore të krijojnë aleanca për çështjet ekonomike. Ndërsa bëhet më i madh, ndikimi dhe rëndësia e tij ekonomike rritet. Javën e kaluar, në një nga forumet e BRICS, Presidenti Putin njoftoi se Rusia, së bashku me Kinën dhe vendet e tjera të BRICS, po përgatitej të lançonte një monedhë të re rezervë globale të përbërë nga një shportë monedhash BRICS. Nëse do të ishte e suksesshme, një monedhë e tillë rezervë do të ishte një kërcënim i drejtpërdrejtë për dollarin amerikan që është aktualisht dominues.
Është e vështirë të mos i lexosh dy njoftimet si pjesë e të njëjtit hark të përgjithshëm. Irani dhe Argjentina po ecin përpara sepse ndiejnë një mundësi për të ndërtuar një aleancë alternative ndaj globalizimit të udhëhequr nga perëndimi. Ndërkohë, anëtarët e tjerë të BRICS po i ftojnë ata në bord, sepse ata shohin dobësi të mëdha ekonomike duke u ekspozuar nga kolapsi i shpejtë i sanksioneve perëndimore kundër Rusisë.
A mund të jetë një bllok i ri tregtar me monedhën e tij rezervë një kërcënim për Perëndimin dhe për dominimin e dollarit amerikan? Sigurisht që po. Në formën e tyre aktuale, BRICS përbën rreth 31.5% të PBB-së botërore që indeksohet në bazë të barazisë së fuqisë blerëse. Me Iranin dhe Argjentinën shtuar, kjo rritet në 33% të PBB-së botërore. Ky është një bllok tregtar i madh potencial dhe 33% e PBB-së globale është sigurisht e mjaftueshme për të justifikuar një monedhë rezervë.
Por përtej kësaj, potenciali për sinergji midis vendeve është i madh. Të marra së bashku, vendet e zgjeruara të BRICS aktualisht prodhojnë rreth 26% të prodhimit global të naftës dhe 50% të prodhimit të mineralit të hekurit që përdoret për prodhimin e çelikut. Ato prodhojnë rreth 40% të prodhimit global të misrit dhe 46% të prodhimit global të grurit. Nëse të gjitha këto do të tregtoheshin me monedhën e re rezervë, ajo do të bëhej menjëherë një gur themeli i ekonomisë botërore.
Ndërkohë, dollari amerikan tashmë po bie. Në fillim të qershorit, FMN publikoi një raport që tregon se dollari amerikan sot përbën 59% të rezervave globale — shumë larg nga 70% që përbënte në vitin 1999. Raporti vuri në dukje se menaxherët e rezervave të bankave qendrore po ndryshonin në mënyrë aktive portofolet larg dollarëve dhe në monedha jo tradicionale.
Tani imagjinoni se si do të dukej nëse BRICS do të lëshonte monedhën e tij rezervë – le ta quajmë atë “BRIC”, e cila do të mbahej si një rezervë përafërsisht në përputhje me rëndësinë e bllokut për sa i përket PBB-së globale dhe se ajo do të rrëmbente një kafshatë nga të gjitha rezervat e tjera në mënyrë të barabartë. Ndikimi do të jetë siç duket te grafiku i mësipërm. Siç mund ta shohim kjo tregon se BRIC do të mbizotëronte lehtësisht ndaj dollarit amerikan.
Ndryshimet që po ndodhin në ekonominë globale janë sigurisht më të mëdhatë që janë parë që nga viti 1945. Megjithatë, ka shumë pak diskutime për të në shtyp ose në qarqet politike. A po e kuptojnë liderët perëndimorë këtë? A kanë ata një strategji për këtë botë të re të guximshme? Ne duhet të shpresojmë kështu, pasi këto trazira mund të ndikojnë në mënyrë drastike në standardet e jetesës në botën tonë.
