Rolin e Greqisë si flamurtare euroatlantike në Ballkan po kërkon shteti Helen, gjatë turneut të Ministrit të Jashtëm z. Dendias që do të finalizohet këto ditë në Konferencën që do të mbahet nesër në Selanik, në kuadër të “Procesit të Bashkëpunimit në Evropën Juglindore”. Në të do të marrin pjesë gjithë krerët e shteteve ballkanike, një delegacion turk, kancelari gjerman dhe kreu i Komisionit Europian.
Çfarë i sjell të gjithë krerët në Selanik dhe çfarë roli luan qeveria greke? Konferenca trajton zyrtarisht “të ardhmen evropiane” të Ballkanit Perëndimor, ose procesin e “integrimit euroatlantik”, i cili po kthehet në emergjencë nën hijen e luftës imperialiste në Ukrainë. Në fakt, është lufta ajo që përcakton axhendën e konferencës, e cila nxjerr në pah përshkallëzimin e mprehtë të rivalitetit SHBA-NATO nga njëra anë dhe Rusisë nga ana tjetër.
Është tipike deklarata apo “sygjerimi” i ministrit të Jashtëm grek, gjatë turneut të tij, se shtetet e rajonit duhet të “mbesin të fokusuara në kursin e tyre europian”. “Të mbyllim veshin ndaj sirenave të ardhura nga vendet e treta, të cilat duan ta bëjnë Ballkanin Perëndimor një vend trazirash dhe përçarjesh”. Si “vendet e treta” janë fotografuar sigurisht Rusia dhe vendet ballkanike të cilat mbajnë lidhje të forta me qeveritë, partitë dhe seksionet e tyre në Ballkanin Perëndimor.
Lufta në Ukrainë, natyrisht, ringjalli rivalitetet para-ekzistuese të rrënjosura edhe me ndërhyrjen ndaj ish-Jugosllavisë në vitin 1999. Kur nacionalizmat u përdorën si një mjet për ndryshim, krijimin e shteteve “protektorat”dhe vendosjen e forcave të forta të NATO-s në zemër të Evropës Juglindore, me synim rivalitetin kundrejt ndikimit gjysëm shekullor të Rusisë në këtë rajon.
Një vështrim i tanishëm në Ballkanin Perëndimor po na tregon se: Në Bosnje-Hercegovinë, ka shqetësime të hapura për shpërbërjen, me një ndarje në popullsinë serbe. Serbia ka forcuar në mënyrë të vazhdueshme bashkëpunimin e saj me Rusinë dhe Kinën dhe ka reaguar me zemërim ndaj bllokimit të vizitës së Lavrov nga Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Bullgaria, me urdhër të NATO-s.
Tensioni në marrëdhëniet mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë provokoi ndërhyrjen e Francës “për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe konkretizimin e perspektivës evropiane të Maqedonisë së Veriut”. Në Bullgari, një vend që pret një nga Forcat e Reagimit të Shpejtë të NATO-s, ka ndikim të rëndësishëm rus.
Kjo është “siguria” dhe “stabiliteti” që SHBA-NATO premtoi se do të sillte në Ballkan pas shpërbërjes së ish-Jugosllavisë dhe pranimit të shumë vendeve të rajonit në strukturat euroatlantike. E njëjta gjë u dëgjua katër vjet më parë, kur u nënshkrua Marrëveshja e NATO-s e Prespës me Maqedoninë e Veriut me qeverinë SYRIZA.
Paralajmërimet se çdo hap drejt NATOizimit të mëtejshëm në Ballkan po mprehin tensionet dhe po ndezin rivalitete të reja, veçanërisht tani me shpërthimin e luftës dhe fazën e re në konfliktin NATO-Rusi. Politikat e reja po shtojnë materiale të ndezshme që mund të çojnë edhe në destabilizimin e rajonit.
Por popujt e rajonit nuk ka çfarë të ndajnë. Në vend të kësaj, ata kanë një interes të përbashkët për paqen dhe bashkëpunimin e ndërsjellë në rajon, duke kthyer “konfliktet” e tyre në aleanca ndërkombëtare.
