Pas një qetësie pandemike, është sërish koha e bumit për institucionin 131-vjeçar: Në vitin 2022, biznesi në Banjat Ruse dhe Turke u rrit me rreth 20 për qind nga vitet e tij më të mira, në vitet 2010. Nuk ka shumë të dhëna për përdorimin global ose mbarëkombëtar të saunës, por tregu duket se është ringjallur, i nxitur kryesisht nga përdoruesit që kërkojnë përfitime shëndetësore.
Saunat, banjat me avull dhe llozhat e djersës janë shndërruar në tradita kulturore për shumë njerëz anembanë globit. Dhe vetë saunat vijnë në stile të ndryshme – për shembull, saunat e stilit finlandez zakonisht ndërtohen nga druri dhe njihen për nxehtësinë e tyre të thatë, ndërsa dhomat me avull mbushen me avull të lagësht dhe saunat më moderne infra të kuqe shpesh përdorin panele të lehta për të gjeneruar nxehtësi.
Ndërsa saunat bëhen më të modës, kompanitë shpesh i promovojnë ato me premtimin e përfitimeve shëndetësore si “detoksifikimi”, shëndeti i zemrës dhe rritja e metabolizmit, së bashku me pretendimet se nxehtësia mund të simulojë një stërvitje pa punë. Postimet nga llogaritë e mediave sociale të Bathhouse sugjerojnë se saunat dhe dhomat me avull mund të çlirojnë toksina, t’ju ndihmojnë të rikuperoni nga një stërvitje dhe të përmirësoni qarkullimin; mund të lehtësojnë pagjumësinë dhe të përmirësojnë shëndetin mendor.
Ka disa kërkime që sugjerojnë se një udhëtim në saunë mund të ketë disa përfitime shëndetësore – por nuk duhet të besoni çdo pretendim që dëgjoni, tha Earric Lee, një studiues në Universitetin e Jyväskylä në Finlandë, i cili ka studiuar efektet e tyre shëndetësore.
Nxehtësia për zemrën
Ndërsa disa studime tregojnë për përfitimet e mundshme të saunave, disa nga kërkimet më të spikatura fokusohen në të dhënat nga burrat në Finlandën Lindore, si pjesë e një studimi të vazhdueshëm mbi faktorët e rrezikut për sëmundjet e zemrës. Studimet vëzhguese kanë gjetur lidhje intriguese midis larjes së rregullt të saunës në stilin finlandez dhe rrezikut më të ulët të problemeve kardiovaskulare dhe inflamacionit, megjithëse studimet nuk mund të vërtetojnë përfundimisht shkakun dhe të fokusohen në një pjesë specifike të popullsisë (burra finlandezë të moshës së mesme dhe të moshuar).
Dhe anasjella, Kur jemi të ekspozuar ndaj nxehtësisë ekstreme, zemrat tona pompojnë më shpejt, duke qarkulluar më shumë gjak nëpër trupin tonë për të na ftohur siç do të bënte gjatë stërvitjes, tha Dr. Daniel Gagnon, një studiues në Institutin e Zemrës në Montreal, i cili gjithashtu ka studiuar sëmundjet e mundshme kardiovaskulare, ndikimi i terapisë së nxehtësisë. Kjo mund të shpjegojë pse përdorimi i rregullt i saunës ka qenë i lidhur me shkallë më të ulët të fatkeqësive kardiovaskulare, tha ai, por shkencëtarët nuk kanë vërtetuar përfundimisht se vetë saunat mund të jenë mbrojtëse.
Avulli dhe pasqyra
Disa kompani spa reklamojnë iluzionin e një “detoksifikimi” të saunës – ideja se qëndrimi ulur në nxehtësi ose avull mund të nxjerrë kimikate nga trupi juaj. “Ekziston imazhi i ‘E gjithë djersa do t’i nxjerrë jashtë këto toksina’, tha Dr. Ring. “Në të vërtetë nuk funksionon kështu.” Nuk është e qartë se terapia me sauna mund të ulë ngarkesat e përgjithshme të toksinave në trup, tha ajo.
Ndërsa disa kompani sauna pretendojnë se djersitja mund të rrisë imunitetin, nuk ka prova të forta që sugjerojnë se një sauna, më vete, do t’ju bëjë më rezistent ndaj sëmundjeve, tha Dr. Gagnon. Por saunat pakësojnë nivelet e stresit te disa njerëz, shtoi Dr. Kunutsor, gjë që mund të përfitojë sistemin imunitar.
Dhe ideja se saunat mund ta bëjnë dikë të humbasë kilogramët në mënyrë magjike është gjithashtu e rreme, tha Dr. Lee. Por koha më efektive për të hipur në një sauna mund të jetë pas një stërvitje, shtoi ai, pasi nxehtësia mund të jetë në gjendje të përforcojë përfitimet kardiovaskulare të stërvitjes.
